همسران پیامبر(ص)

تعداد همسران پیامبر اکرم(ص) چندتا بوده؟ نام آنها چه بوده است؟

پیامبر(ص) تا 25 سالگی مجرد بودند و بعد از آن با حضرت خدیجه(س) ازدواج کردند و تا حدود 55 سالگی تنها یک همسر داشتند. و بعد از آن به دلایل فرهنگ قبیله ای عرب و بعضی از اقتضائات دیگر، ازدواج های متعددی نمودند. مثل لزوم عمل الگوی جامعه برای تغییر بعضی از فرهنگ های زمانه ، که ازدواج با زینب دختر عمویشان از همین سنخ است؛ همانگونه که بعضی از ازدواج های ایشان برای تکریم یک بانوی محترم بوده است. و ... در ذیل نام همسران ایشان را ذکر می کنیم:

همسران

روایات پیرامون همسران پیامبر اسلام مختلف است. گفته می‌شود محمد سیزده زن یا کنیزداشته‌است (نسبت به وضعیت برخی به عنوان زن یا کنیز اختلاف است.

همه این ازدواج‌ها بجز دو تا[نیازمند منبع] از آن‌ها بعد از هجرت به مدینهانجام شد.

در هنگام رحلت محمد، نه نفر از همسرانش در قید حیات بودند.

محمد آن‌چه از امور خانه مربوط به خودش می‌شد را انجام می‌داد؛ همچنین در کارهای خانه مانند پختن غذا و دوختن لباس یا تعمیر کفش شرکت می‌کرد و گوسفندان را می‌دوشید. او عادت داشت که با زنانش به گفت و شنود بنشیند؛ به توصیه زنانش گوش می‌کرد. زنانش گاهی اوقات با او به مناظره پرداخته و حتی برایش استدلال می‌کردند. اوقات رفت‌وآمد به حجره هر کدام از همسرانش منظم بود. حتی در ایام بیماریِ قبل از فوت هم، با این‌که کسی چنین انتظاری نداشت، طبق برنامه معین به خانه‌های همسرانش می‌رفت، تا زمانی که بیماری وی شدت یافت و همگی اجازه دادند که در منزل عایشهبماند.

با این‌که خشونت و بدرفتاری با زنان در عصر وی عملی رایج بود؛ اما محمد همیشه آن را نهی می‌کرد و مسلمانان را در مورد همسر و خانواده‌شان سفارش می‌کرد:

بهترین شما، برترین شما نسبت به خانواده‌اش است و من نیز بهترین شما برای خانواده خود هستم.

از نظر مسلمانان هیچ مرد مسلمانی حق ندارد در یک زمان بیش از ۴ همسر دائمی داشته باشد.و بنا بر نص قرآن، به گفته فضل‌الرحمن، استاد متوفی دانشگاه شیکاگو، در فرهنگ عربستان زمان محمد، ازدواج فقط یک تصمیم شخصی برای اهداف شخصی نبوده بلکه عموماً وابسته به نیازهای درون قبیله‌ای یا بین قبیله‌ای جهت تشکیل متحدین بود.

مسلمانان با نگرشی تاریخی و عقلانی، تمام ازدواج‌های او را در آن فضای تاریخی ارزیابی و توجیه می‌کنند و برخی از ازدواج‌های وی را سیاسیو یا در جهت تقویت اسلام با توجه به نظام موجود قبیله‌ای و عشیره‌ای عرب در آن زمان و یا بعضی را مانند «ام سلمه» به صورت حمایتی و سرپرستی می‌دانند. بنا بر نوشته‌های مورخین مسلمانو روایات اسلامی، محمّد در دوران زندگی خود و پس از درگذشت خدیجه، همسران دیگری برگزید که جز عایشهدختر ابوبکر همگی بیوهبودند.

به عقیده جان اسپوزیتواستاد دانشگاه جرج تاون، ازدواج مجدد برای بیوه‌ها در فرهنگ عرب که بر روی باکرهبودن دختر تاکید می‌کرد، مشکل بود. بیشتر این ازدواج‌ها برای متمایل‌کردن قبایل گوناگون به اسلام و کاهش کینه‌ها صورت می‌گرفت.

خدیجه

خدیجه بنت خویلد دوبار ازدواج کرد؛ یک بار با ابوهاله هند بن نباش بن زرارهو سپس عتیق بن عائذ بن عبدالله مخزومی.

محمد در ۲۵ سالگی با خدیجه بنت خویلد که ۴۰ ساله و بیوه بود با مهریه۲۰شتر جوان ازدواج کرد. ثمره این ازدواج یک زندگی مشترک موفق بود.  وی بافضیلت‌ترین همسر پیامبر بود و محمد از راه‌های گوناگون بر خدیجه تکیه می‌کرد.

محمد تا زمانی که خدیجه زنده بود (تا 50 سالگی محمد و ۶۵ سالگی خدیجه)، همسر دیگری اختیار نکرد.جه در ۶۵ سالگی در ۱۰رمضانسال دهم بعثت، درگذشت و در جیحون مکهبه خاک سپرده شد.

عایشه نقل کرده‌است که محمد همواره از خدیجه به نیکی یاد می‌کرد و من از این ناراحت می‌شدم و به پیامبر می‌گفتم:

خدیجه پیرزنی بیوه بود، خداوند بهتر از او نصیب تو کرد.

پیامبر دلتنگ شد و گفت: «

نه؛ به خدا قسم هیچ‌یک از شما از خدیجه برتر نیستند؛ آن هنگام که مردم و نیز شما کافر بودید، او مرا تصدیق کرد، ثروتش را در اختیارم گذاشت و خداوند از بطن او فرزندانی به من بخشید.

سوده

سکران بن عمر که شوهرش و پسر عموی سوده بود پس از هجرت به حبشهدرگذشت و او بی‌سرپرست ماند و برای زندگی و تأمین معاش خود مجبور بود از آیین اسلام دست بردارد و به خاندان بت‌پرست و مشرک خود بپیوندد. در این زمان، محمد با هدف ترویج دین و قدردانی از خدمات یک مسلمان مهاجر و تقویت و دلداری مسلمانان مجاهد دیگر، پس از وفات خدیجه با سوده ازدواج کرد.

پس از درگذشت خدیجه، خوله بنت حکیمبه محمد پیشنهاد داد که یا با سودة بنت زمعة (یک بیوه مسلمان) و یا با عایشه، دختر جوان ابوبکر (که قبلاً نامزد کرده بود) ازدواج کند. گفته شده که محمد درخواست ازدواج با هر دو را کرده‌است. همچنین بنا به روایتی در تاریخ طبری ازدواج با سوده بعداز ازدواج با عایشه بوده است، چنانکه می‌خوانیم «خوله پیمبر را دعوت کرد که بیامد و عایشه را عقد کرد و آن هنگام وی شش سال داشت. گوید: پس از آن خوله پیش سوده رفت و گفت: سوده خدای عزوجل چه خیر و برکتی برای تو خواسته است! گفت: مقصود چیست؟ خوله گفت: پیمبر مرا فرستاده که ترا خواستگاری کنم. گفت: راضیم، بیا و این سخن را با پدرم بگوی

جویریه

جویریه زن بیوه‌ای از قبیله بنی المصطلقبود. این قبیله به قصد شورش علیه پیامبر مشغول جمع‌آوری سلاح بودند که مسلمین به سوی آن‌ها حرکت کردند. هنگامی که بنی المصطلق خود را در محاصره دیدند تسلیم شدند و اموال و زنان و مردان قبیله به اسارت درآمدند. جویریه که دختر رئیس قبیله بود به نزد پیامبر آمد و آزادی خود را درخواست نمود. پیامبر پول آزادی او را پرداخت و سپس او را از پدرش خواستگاری کرد. پدرش موافقت کرد و مسلمان نیز شد. وقتی خبر این ازدواج به مسلمانان رسید همگی گفتند این اسیران خویشاوندان پیامبر هستند و همه را آزاد کردند. بعد از این ماجرا تعداد زیادی از آن قبیله مسلمان شدند و سوگند خوردند زین پس در سپاه مسلمین بجنگند. بدین ترتیب از دشمنان اسلام کاسته و بر پیروانش افزوده شد و کینه قبیله بنی المصطلق (ناشی از اسارت و شکست در جنگ) فروکش کرد.

ام‌حبیبه

ام‌حبیبه دختر ابوسفیان، دشمن سرسخت پیامبر بود. ام‌حبیبه با همسرش[چه کسی؟] به حبشهمهاجرت کرده بود اما شوهرش در حبشه بر اثر تبلیغات مسیحیاناز آیین اسلام برگشتو نصرانیشد و در همان‌جا نیز از دنیا رفت. مهاجرینحبشه هم از ترس پدر ام‌حبیبه جرأت نگهداری از او را نداشتند. در این هنگام پیامبر با او ازدواج کرد و علاوه بر قبول مسئولیت او، گامی برای رضایت و جلب قلوب بنی امیهبه اسلام برداشت. نویسنده مسیحی، گیورگیو، در کتاب «محمد، پیامبری که از نو باید شناخت» در این مورد می‌نویسد: «محمد، ام‌حبیبه را به ازدواج خود درآورد تا بدین ترتیب داماد ابوسفیان یعنی دشمن اصلی خود شده و از دشمنی قریشنسبت به خود بکاهد. در نتیجه این وصلت، پیامبر اسلام با خاندان بنی‌امیه و هندهمسر ابوسفیان و سایر دشمنان خونین خود جنبه فامیلی و خویشاوندی پیدا می‌کرد. ام حبیبه هم عاملی مؤثر برای تبلیغ اسلام در خانواده‌های مکه شد.

عایشه

عایشه دختر خلیفهاول اهل سنت، ابوبکر، چندین دهه پس از او زنده ماند و به گردآوری سخنان پراکنده محمد کمک کرد.[تحقیق دست‌اول؟

پیامبر اسلام پس از وفات خدیجه، با وساطت خوله بنت حکیم بن اوقص، و خواست پدرش ابوبکر او را با مهریه چهارصد درهم به عقد خود در آورد و چند سال بعد، در شوال سال دوم هجرت و پس از جنگ بدر، با اصرار ابوبکر، او را به خانه خود برد."اعتبار این متن هنوز تایید نشده"

فهرست همسران

این زنان بر اساس آیه قرآن به امهات المؤمنینمشهورند.

1.      خدیجه دختر خویلد بن اسد بن عبدالعزی

2.      عایشه دختر ابوبکر

3.      صفیه دختر حیی بن اخطب

4.      زینب دختر خزیمه

5.      زینب دختر جحش

6.      ام سلمه دختر امیه بن المغیره

7.      سوده دختر زمعه بن قیس

8.      ام حبیبه دختر ابوسفیان بن الحرب

9.      حفصه دختر عمر بن الخطاب

10.  جویریه دختر حارث بن ابوضرار

11.  میمونه دختر حارث الهلالیه

12.  زینب دختر عمیس

13.  خوله دختر حکیم سلمی(خود را به پیامبر بخشید)

14.  ماریه دختر شمعون قبطی

15.  ریحانه خندفیه

16.  عمره دختر یزید

17.  سناء بنت سفیان

البته علامه جعفریتعداد زنان پیامبر را ۹ نفر می‌داند که جز عایشه همگی بیوه بودند.

اسامی زیر نیز در تاریخ طبریذکر شده‌است؛ اما در درستی آن اختلاف نظر وجود دارد:

1.      فاطمه دختر سریح

2.      هند دختر یزید

3.      عصما دختر سیاء

4.      زینب دختر یزید

5.      هبله دختر قیس

6.      لیلی بنت الخطیم

7.      ملائکه دختر کعب

8.      شنباء دختر عمر الغفریه

9.      ملائکه دختر داوود

10.  دختر الجهال

11.  تکانه